Ας ξεκινήσουμε από τα βαθιά, χωρίς εισαγωγές και περικοκλάδες και ας μιλήσουμε επιτέλους για τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Για εκείνη τη δυστυχία που έχει χωρίσει την Ελλάδα στα δύο.
Τα καθημερινά ζητήματα όμως σε μία συζήτηση με έναν Θεσσαλονικιό αποκτούν φιλοσοφικό χαρακτήρα. Τι είναι ο άνθρωπος; Τι είναι η ζωή; Τι είναι το καλαμάκι;
Ας απαντήσουμε λοιπόν:
Το καλαμάκι είναι το μικρό καλάμι. Και τι είναι το καλάμι θα ακούσω να ρωτάτε με απορία.
Το ένα είναι σούβλα και ως τέτοια ικανή να σουβλίσει ένα κατσίκι, ένα βόδι, έναν άνθρωπο, ενώ το δεύτερο είναι μικρογραφία καλαμιού που στην χειρότερη να τρυπήσει ένα δάχτυλο.
Σημείωση: Αυτή είναι πράγματι μικρή σούβλα και θα μπορούσε να αποτελέσει κυριολεκτικά σουβλάκι, ωστόσο κανείς δεν πουλάει τέτοιες με το κιλό.
Όταν λέμε λοιπόν ότι θέλουμε «σουβλάκι», φίλοι Θεσσαλονικείς, δεν εννοούμε ότι θέλουμε να φάμε τη σούβλα, το πιάτο, ή τον ψήστη. Όπως όταν παραγγέλνουμε κλέφτικο δεν εννοούμε ότι θέλουμε να φάμε κάποιον κλέφτη. Με τον όρο «σουβλάκι» αναφερόμαστε στο φαί που θέλουμε να μας φέρουν το οποίο στιγμές πριν ψηνόταν σουβλιζώμενο στη σούβλα. Προερχόμενο εκ της σούβλας λοιπόν αποτελεί σουβλάκι!
Εκτός αν οι Θεσσαλονικείς τρώνε κινέζικο με σουβλάκια.
Αυτό είναι το αντικείμενο που ονομάζεται «καλάμι» και αποτελεί φυτό που απαντάται σε όχθες ποταμών, σε κάμπους ή έλη αλλά και αλλού.
Γνωστές εκφράσεις που σχετίζονται με το αντικείμενο είναι:
«Καβάλησε το καλάμι»
«Σαν καλαμιά στον κάμπο»
κ.α.
Από το καλάμι στη συνέχεια προκύπτουν διάφορα παράγωγα, όπως για παράδειγμα:
1. Καλάμι ψαρέματος
Αν και στη σύγχρονη εποχή το καλάμι ψαρέματος αποτελείται από διάφορα σύνθετα υλικά εξακολουθεί να ονομάζεται καλάμι αν και δεν έχει καμία σχέση με το φυτό επειδή παλιά δένανε πετονιά πάνω σε φυσικά καλάμια.
2. Καλάμι φραπέ
Αν και επίσης δεν έχει καμία σχέση με το φυσικό καλάμι αυτό το πλαστικό αντικείμενο που χρησιμοποιούμε για να πίνουμε τον καφέ μας ονομάζεται καλαμάκι επειδή μοιάζει με μικρό καλάμι.
3. Καλαμάκι για κρέας
Εφόσον οι Θεσσαλονικείς αποδέχονται την ονομασία καλάμι για κάτι που είναι πλαστικό ή ακόμα και πολυεστερικό γιατί δεν την δέχονται για κάτι που είναι από... καλάμι;!
Όποιος πάλι θεωρεί ότι το καλαμάκι αποτελεί μικρή σούβλα μάλλον δεν ξέρει τι θα πει σούβλα!
Επομένως τι είναι το Σουβλάκι;
Σουβλάκι είναι το φαγητό εκείνο που προέρχεται από κανονική σούβλα!
Τα καθημερινά ζητήματα όμως σε μία συζήτηση με έναν Θεσσαλονικιό αποκτούν φιλοσοφικό χαρακτήρα. Τι είναι ο άνθρωπος; Τι είναι η ζωή; Τι είναι το καλαμάκι;
Ας απαντήσουμε λοιπόν:
Το καλαμάκι είναι το μικρό καλάμι. Και τι είναι το καλάμι θα ακούσω να ρωτάτε με απορία.
Το καλάμι (ή καλαμιά) είναι κοινή ονομασία πολλών ειδών φυτών. Τα καλάμια βρίσκονται σε τέλματα, έλη σε όχθες λιμνών, ποταμών, ρυακιών, χειμάρρων και σε ήρεμα νερά. Ο όρος καλαμιά μπορεί επίσης να σημαίνει την καλάμη του στάχυος ή ακόμα τη συστάδα καλάμων. Όλα γενικά τα φυτά που χαρακτηρίζονται ως καλάμια έχουν ριζώματα ή παραφυάδες, τα φύλλα τους είναι μακριά ταινιοειδή και στο πάνω μέρος τους έχουν μία μακριά ταξιανθία.
Ο βλαστός μπορεί να είναι συμπαγής ή κοίλος, ξυλώδης, λυγίζει από τον αέρα και αυτό βοηθάει στη διασπορά των διαφόρων σπόρων του. Υπάρχουν πολλά είδη καλαμιών. Στην Ελλάδα βρίσκουμε τα εξής :
- Το κοινό καλάμι (Φραγμίτης ο νότιος, Phragmites australis): Οι βλαστοί του χρησιμοποιούνται για τη κατασκευή ξύλινων πνευστών οργάνων και καλαμιών ψαρέματος. Από τα φύλλα του κατασκευάζονται διάφορες ψάθες.
- Φραγμίτης ή αγριοκάλαμο
- Ψάθα ή Ψαθί
- Σπάργανο ή Σπαργάνιουμ έρεκτουμ
Στην Κύπρο οι καλαμιές και τα καλάμια χρησιμοποιήθηκαν για πλέξιμο καλαθιών ή κοφινιών που είναι μεγάλα καλάθια. Τέτοιες κατασκευές μπορούν να χρησιμοποιουθούν μεταξύ άλλων για την αποθήκευση της παραγωγής του σιταριού.
Το καννίν είναι μικρό κομμάτι καλαμιού. Στο παρελθόν μικρά κομμάτια καλαμιών ήταν χρήσιμα στους ηλεκτρολόγους που ασχολούνταν με τις επισκευές και περιελίξεις ηλεκτρικών μοτέρ.
Πηγή: Wikipedia
Οι Θεσσαλονικείς όταν ακούνε να παραγγέλνει κανείς καλαμάκια γελάνε παραπέμποντας στα πλαστικά καλαμάκια του καφέ. Ωστόσο και τα καλαμάκια του καφέ παίρνουν το όνομά τους από τα καλάμια.
Για να βάζουμε λοιπόν τα πράγματα σε μία σειρά, σούβλα, είναι αυτό:
Και δεν μοιάζει σε τίποτα με αυτό:
Το ένα είναι σούβλα και ως τέτοια ικανή να σουβλίσει ένα κατσίκι, ένα βόδι, έναν άνθρωπο, ενώ το δεύτερο είναι μικρογραφία καλαμιού που στην χειρότερη να τρυπήσει ένα δάχτυλο.
Σημείωση: Αυτή είναι πράγματι μικρή σούβλα και θα μπορούσε να αποτελέσει κυριολεκτικά σουβλάκι, ωστόσο κανείς δεν πουλάει τέτοιες με το κιλό.
Όταν λέμε λοιπόν ότι θέλουμε «σουβλάκι», φίλοι Θεσσαλονικείς, δεν εννοούμε ότι θέλουμε να φάμε τη σούβλα, το πιάτο, ή τον ψήστη. Όπως όταν παραγγέλνουμε κλέφτικο δεν εννοούμε ότι θέλουμε να φάμε κάποιον κλέφτη. Με τον όρο «σουβλάκι» αναφερόμαστε στο φαί που θέλουμε να μας φέρουν το οποίο στιγμές πριν ψηνόταν σουβλιζώμενο στη σούβλα. Προερχόμενο εκ της σούβλας λοιπόν αποτελεί σουβλάκι!
Εκτός αν οι Θεσσαλονικείς τρώνε κινέζικο με σουβλάκια.
Αυτό είναι το αντικείμενο που ονομάζεται «καλάμι» και αποτελεί φυτό που απαντάται σε όχθες ποταμών, σε κάμπους ή έλη αλλά και αλλού.
Γνωστές εκφράσεις που σχετίζονται με το αντικείμενο είναι:
«Καβάλησε το καλάμι»
«Σαν καλαμιά στον κάμπο»
κ.α.
Από το καλάμι στη συνέχεια προκύπτουν διάφορα παράγωγα, όπως για παράδειγμα:
1. Καλάμι ψαρέματος
Αν και στη σύγχρονη εποχή το καλάμι ψαρέματος αποτελείται από διάφορα σύνθετα υλικά εξακολουθεί να ονομάζεται καλάμι αν και δεν έχει καμία σχέση με το φυτό επειδή παλιά δένανε πετονιά πάνω σε φυσικά καλάμια.
2. Καλάμι φραπέ
Αν και επίσης δεν έχει καμία σχέση με το φυσικό καλάμι αυτό το πλαστικό αντικείμενο που χρησιμοποιούμε για να πίνουμε τον καφέ μας ονομάζεται καλαμάκι επειδή μοιάζει με μικρό καλάμι.
3. Καλαμάκι για κρέας
Εφόσον οι Θεσσαλονικείς αποδέχονται την ονομασία καλάμι για κάτι που είναι πλαστικό ή ακόμα και πολυεστερικό γιατί δεν την δέχονται για κάτι που είναι από... καλάμι;!
Όποιος πάλι θεωρεί ότι το καλαμάκι αποτελεί μικρή σούβλα μάλλον δεν ξέρει τι θα πει σούβλα!
Η Σούβλα!
Επομένως τι είναι το Σουβλάκι;
Σουβλάκι είναι το φαγητό εκείνο που προέρχεται από κανονική σούβλα!
Τι γίνεται όμως με το πιτόγυρο;
Έχοντας χρησιμοποιήσει ήδη τη λέξη «σουβλάκι» για να περιγράψουν το καλαμάκι οι φίλοι Θεσσαλονικείς έμειναν χωρίς λέξη για να περιγράψουν το σουβλάκι. Έτσι επινόησαν μία καινούργια λέξη, το «πιτόγυρο». Το πρόβλημα είναι ότι με αυτή τη λέξη προσπάθησαν να βρουν κάτι να πουν για να πουν περιγραφικά το σουβλάκι. Η λέξη όμως αυτή που υποτίθεται ο σκοπός της ήταν να μας περιγράψει αναλυτικά το φαγητό τελικά μας πληροφορεί μονάχα για δύο από τα υλικά και αυτά όχι για τον τρόπο μαγειρέματος.
Δηλαδή πιτόγυρο μπορεί να είναι φυσικά αυτό που θέλανε αρχικά να πουν, το σουβλάκι, αλλά μπορεί να είναι και οτιδήποτε άλλο περιλαμβάνει πίτα και γύρο.
Μπορεί να είναι:
Μία πίτα ανοιχτή και από πάνω κομματάκια γύρο.
Μια παραδοσιακή πίτα (σαν τη σπανακόπιτα) με κρέας γύρου μέσα.
Μία πίτα που πάει γύρω - γύρω.
Και οτιδήποτε άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, ενώ για τα ίδια τα υλικά, εφόσον περιορίζεται έτσι αυστηρά πρέπει να υποθέσουμε ότι ακόμα και αν καταφέρεις να πετύχεις εκείνο τον τόνο που θα παραπέμψει σε σουβλάκι αυτό θα έχει μέσα μόνο κρέας.
Διαφορετικά η λέξη θα έπρεπε να είναι: «Πιτογυροντοματοπατατοκρεμυδοτυλιγμένο»
Αντί λοιπόν να περάσεις μία ώρα εξηγώντας περιγραφικά τι και πως είναι αυτό που θες λες σουβλάκι και εννοείς